Alış/satış işlemlerinin nasıl yapıldığını ve teknik olarak nasıl gerçekleştiğini örnekler ile anlatan bilgiler aşağıda yer almaktadır.
Kripto Paraların Fiyatı Nasıl Oluşur?
Paribu, alıcı ve satıcıların buluştuğu bir kripto para işlem platformudur. Platformdaki alım/satım emirlerinin tamamı kullanıcılara aittir. Bu nedenle tüm kripto paraların fiyatı, kullanıcıların yaptığı alım/satım işlemlerine bağlı olarak kendiliğinden oluşmaktadır. Kullanıcıların alım satım için girdikleri emirler aracılığıyla birbirlerine teklif etmiş oldukları fiyatlar eşleşir ise anlık fiyat buna göre oluşmaktadır. Paribu'nun kripto para fiyatlarına herhangi bir etkisi bulunmamaktadır. Ekranda görüntülenen "Son İşlem" fiyatı kullanıcılar arasında en son gerçekleşen işlemin fiyatıdır ve bu fiyat kullanıcıların yapmış oldukları alım/satım işlemlerine bağlı arz/talep durumuna göre kendiliğinden oluşmaktadır.
Alış/Satış Emirleri ve Eşleştirilmesi
Bu bölümden itibaren anlatılan alım-satım işlemleri işleyişi tüm kripto paralar için geçerlidir, örnekler ise Bitcoin üzerinden verilecektir.
Piyasalar listesinde yer alan emirler satırlar halinde gösterilmektedir. Miktarlar o satırdaki toplam alış-satış miktarını temsil etmektedir. Bu miktarlar tek bir kullanıcının teklifi olabileceği gibi, aynı fiyattan teklif veren çok sayıda kullanıcının tekliflerinin toplamı da olabilir.
Aşağıda yer alan görseldeki örneğe göre, bir kullanıcı 323,200.00 TL'den 0.262158 BTC tutarında satış emri vermiştir ve listede “maker” yani teklifi oluşturan olarak pozisyon tutmaktadır.
Başka kullanıcı veya kullanıcılar 323,200.00 TL’den alım emri girdiklerinde, satış emri giren kullanıcının işlemi otomatik olarak eşleşir ve gerçekleşir. Bu durumda alım yapan taraf “taker” yani teklifi kabul eden taraf olur. İlgili BTC miktarı, satış yapan kişinin bakiyesinden düşülerek, alım yapan kullanıcının bakiyesine eklenir.
Bu satış emrinin tek seferde gerçekleşmesi ve listeden silinmesi için diğer kullanıcı veya kullanıcıların en az o fiyattaki BTC miktarınca alım emri girmesi gerekmektedir. Bir kullanıcı 323,200,00 TL den yalnızca 0.01 BTC alım emri girerse, bekleyen satış emrinin o kadarlık kısmı gerçekleşir ve henüz satılmayan kısım pozisyon tutmaya ve listede yer almaya devam eder.
Örnekte yer alan ve satılmak istenen yaklaşık 0.262158 BTC’nin tamamı satılana kadar pozisyon açık kalır. Satış emrini veren kullanıcı dilerse "Açık Emirler" sekmesindeki “İptal Et” butonunu kullanarak emrini iptal edebilir. Bu durumda emir, açık emirlerim listesinden de "Piyasa" ekranından da silinir.
İptal Et butonuna basıldıktan sonra kullanıcının satışa koyduğu BTC miktarının hiçbir kısmı henüz satılmadı ise tamamı bakiyesine geri yüklenir. Eğer satışa konulan BTC’nin bir kısmı satılmış ise henüz satışı gerçekleşmemiş olan BTC miktarı kullanıcı bakiyesine geri yüklenir. Satılmış olan kısım ise TL bakiyesinde görüntüleniyor olacaktır.
Aynı fiyattan birden fazla kullanıcı emir girdiğinde, emir giriş zamanı daha erken olan kullanıcılar önceliklendirilir.
Dolayısıyla belirtilen fiyattan bir alım emri verildiğinde, satış önceliği o fiyattan ilk satış emrini veren kullanıcıya aittir.
Piyasa sayfasında yer alan "Geçmişim" sekmesinden gerçekleştirdiğiniz alış/satış işlemlerinize ait detayları görüntüleyebilirsiniz.
“Son İşlem” Fiyatı (Güncel Fiyat) Belirttiğim Fiyata Geldi Ama İşlemim Gerçekleşmedi
Son işlem fiyatı, yalnızca son yapılan alış-satış işleminin gerçekleştiği fiyatı göstermektedir.
Yukarıda verilen örnekteki fiyattan bir kullanıcı satış emrinize karşılık dilerse 0.001 BTC'lik bir alım emri girebilir. Bu durumda son işlem 328,200.00 TL’den gerçekleştiğinden son işlem fiyatı ekranda bu şekilde görüntülenecektir. Ancak alış emri veren kullanıcı sizin satış miktarınızın tamamını kapsayacak büyüklükte bir emir vermediğinden emir pozisyonunuz, emrinizin henüz gerçekleşmeyen kısmı için açık kalmaya devam edecektir.
Alış/Satış Emrim Gerçekleşmedi
Alım ya da satım teklifiniz, belirttiğiniz fiyatta karşılık bulmuyorsa, emriniz Açık Emir olarak belirttiğiniz fiyatta pozisyon tutmaya devam eder. İşleminizin gerçekleşmesi ancak başka bir kullanıcının teklifinizi talep ettiğiniz fiyattan karşılaması ile mümkün olacaktır. Aksi durumda emriniz Açık Emirlerim listenizde görüntülenmeye ve pozisyon tutmaya devam eder. Ekranda görüntülenen "Son İşlem” fiyatı kullanıcılar arasında en son gerçekleşen işlemin fiyatıdır.
Piyasalar sayfasında yer alan Açık Emirler sekmesinden emirlerinizi İPTAL ET butonunu seçerek iptal edebilirsiniz.
İşleminizin hemen gerçekleşmesini istiyorsanız alış veya satış miktarınızı karşılayan emri tespit etmeniz gerekmektedir.
Yukarıda yer alan görsel, bekleyen alış emirleri listesinin bir örneğidir.
Tabloda kullanıcıların alım teklif ettikleri fiyatlar ve bu teklif için talep ettikleri BTC miktarı görüntülenmektedir. İlk satırda bir ya da daha fazla kullanıcıya ait 323,200.00 TL'den toplam 0.0.001196 BTC alım teklifi bulunmaktadır.
Örneğin 0.8 BTC miktarındaki birikiminizi hemen satmak isterseniz, örnek tablodaki 317,300.00 TL’ye kadar tüm emirlerden satış yapmanız gerekmektedir. Bu emirler ile eşleşerek satmak istediğiniz toplam BTC miktarına ulaşabilirsiniz.
Dilerseniz alım satım işlemlerinizi "Kolay Al/Sat" menüsünü kullanarak, sade ve basitleştirilmiş bir ara yüz üzerinden de gerçekleştirebilirsiniz. Kolay Al/Sat menüsü, işleminizi satmak istediğiniz BTC miktarına ulaşıncaya kadar en yüksek fiyatlı alım teklifinden başlayıp aşağıya doğru giderek ve daha düşük fiyatlarla da otomatik olarak eşleşerek yapmaktadır. Aynı şekilde alım yapmak istediğinizde de işleminizi, almak istediğiniz BTC miktarına ulaşıncaya kadar en düşük fiyatlı satış teklifinden başlayıp aşağıya doğru giderek ve daha yüksek fiyatlarla da otomatik olarak eşleşerek yapmaktadır.
Bu noktadaki önemli hususlardan biri de şudur: Emir verdiğiniz andan işleminizin gerçekleşeceği ana kadar geçen kısa sürede, emrinizin karşılığı olan teklifi veren kullanıcı veya kullanıcılar emirlerini geri çekebilir.
Bu durumda işleminizin gerçekleşmeyen kısmı, Piyasalar menüsünde yer alan “Açık Emirler" sekmesinden kontrol ve iptal edebileceğiniz şekilde pozisyon tutmaya devam edecektir.
Aynı süre içerisinde başka kullanıcı ya da kullanıcılar sizin satış emrinizle eşleşecek bir teklif verebilir. Bu durumda da işleminiz belirttiğiniz fiyattan gerçekleşecektir.